การบริหารจัดการลำน้ำจางกรณีศึกษา ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

รายงานการวิจัยเรื่องการบริหารจัดการลำน้ำจางกรณีศึกษา ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง มีวัตถุประสงค์ดังต่อไปนี้ 1. ศึกษาสภาพการณ์และศักยภาพการบริหารจัดการน้ำ ตำบลน้ำโจ้อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง 2. เพื่อศึกษาการส่วนร่วมบริหารจัดการน้ำ ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะจังหวัดลำปาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structure Interview) และทำการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) โดยการวิเคราะห์แบบอุปนัย(Analytic induction) ใช้วิธีตีความสร้างข้อสรุปข้อมูลจากรูปธรรมหรือปรากฏการณ์ที่มองเห็น จากการศึกษาด้านสภาพการณ์และศักยภาพการบริหารจัดการน้ำ ลำน้ำจางเขต ตำบลน้ำโจ้อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันพบว่าการบริหารจัดการน้ำจากลำน้ำจางถูกนำไปใช้ประโยชน์ในด้านอุปโภคบริโภคและด้านการเกษตรกรรมเป็นหลักโดยเฉพาะด้านเกษตรกรรมนั้น การปลูกข้าว ปลูกถั่วลิสง ปลูกถั่วฝักยาว รวมถึงการปลูกมะเขือเทศ ถือได้ว่าเป็นพืชเศรษฐกิจหลัก ที่สร้างรายได้ให้แก่ประชาชนในเขตตำบลน้ำโจ้  ศักยภาพการบริหารจัดการน้ำในอดีตที่ผ่านมา มีการบริหารจัดการน้ำอย่างไม่เป็นระบบทำให้เกิดปัญหาซ้ำซาก อาทิ ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อใช้ในการ อุปโภคบริโภคและการเกษตรกรรม อันเนื่องจากการกักเก็บน้ำในช่วงหน้าแล้ง ปัญหาน้ำท่วมในฤดูน้ำหลาก เป็นต้น ก่อนที่จะมีการสร้างอ่างเก็บน้ำ, ฝายทดน้ำ, และขุดเจาะน้ำบาดาลเพื่อผลิตน้ำประปาหมู่บ้าน รวมถึงพัฒนาให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ลำน้ำจาง ในเวลาต่อมา  ด้านการส่วนร่วมบริหารจัดการน้ำของชุมชนในตำบลน้ำโจ้ ผลจาการศึกษาพบว่าประชาชนในเขตพื้นที่ตำบลน้ำโจ้ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง ส่วนใหญ่มีความตระหนักรู้ในหน้าที่ของตนเองในการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการน้ำรักษาสภาพแวดล้อมในลำน้ำการร่วมกับหน่วยงานราชการกำจัดวัชพืช การไม่ทิ้งขยะมูลฝอยลงในลำน้ำ เป็นต้นเคารพกฎกติกาในใช้ทรัพยากรร่วมกัน รวมถึงการอนุรักษ์สภาพแวดล้อมของลำน้ำให้มีสภาพที่สมบูรณ์ มีพิธีการบวงสรวงลำน้ำเพื่อเป็นการสร้างความเชื่อความศรัทธาต่อสิ่งศักดิ์ที่ดูแลรักษาแหล่งน้ำโดยสืบทอดกันมาเป็นประเพณีและวัฒนธรรมของท้องถิ่น รวมถึงการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเข้ามาใช้ในการบริหารจัดการในชุมชนเพื่อสร้างความกินดีอยู่ดีของคนในชุมชนให้มีความยั่งยืนสืบไป