ผลกระทบของการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นต่อความเหลื่อมล้ำ ทางสังคมในประเทศไทย

  • พระมหาจักรพันธ์ สุรเตโช (สุระโพธา) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • พระมหาจตุรงค์ จตุวโร (ร้อยกา) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • ทรงวุฒิ รัตนะ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่
  • กฤษฎายุทธ เต๋จ๊ะดี
คำสำคัญ: การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น, ความเหลื่อมล้ำทางสังคม, ประเทศไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการกระจายอำนาจไปสู่ระดับท้องถิ่นในประเทศไทย โดยในปัจจุบันมีแนวโน้มที่อำนาจและการตัดสินใจส่วนใหญ่ได้ถูกนำไปสู่ระดับท้องถิ่นมากขึ้น บทความนี้ทำการวิเคราะห์ผลกระทบทางสังคมที่เกิดขึ้นจากปัจจัยดังกล่าว การศึกษานี้ใช้วิธีการเชิงคุณภาพ โดยการสำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลจากการทบทวนเอกสารงานวิจัยที่เกี่ยวข้องเพื่อทำความเข้าใจเกี่ยวกับพฤติกรรมและความคิดเห็นของประชากรต่อปัญหาที่เกิดขึ้นจากการกระจายอำนาจท้องถิ่น

ผลการศึกษาพบว่า การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นมีผลกระทบต่อความเหลื่อมล้ำทางสังคมในประเทศไทย ดังนี้ 1) ด้านบวก การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางรายได้ โดยเฉพาะในชนบท ช่วยเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงบริการสาธารณะ เช่น การศึกษา สาธารณสุข และสาธารณูปโภค ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการตัดสินใจ และ 2) ด้านลบ การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นอาจเพิ่มความเหลื่อมล้ำทางการคลังระหว่างท้องถิ่น อาจนำไปสู่ปัญหาการทุจริต อาจสร้างภาระงานและค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมให้กับท้องถิ่น

ข้อเสนอแนะจากผลการศึกษา พบว่า การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นมีผลกระทบต่อความเหลื่อมล้ำทางสังคมในประเทศไทยทั้งด้านบวกและด้านลบ  ดังนั้น รัฐบาลควรมีนโยบายและกลยุทธ์เพื่อสนับสนุนการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นอย่างมีประสิทธิภาพ  กลยุทธ์สำคัญๆ ได้แก่ พัฒนาระบบการเงินท้องถิ่นเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางการคลังระหว่างท้องถิ่น ส่งเสริมธรรมาภิบาลและการตรวจสอบการใช้อำนาจของท้องถิ่น สนับสนุนให้ท้องถิ่นมีศักยภาพในการบริหารจัดการทรัพยากรและบริการสาธารณะอย่างมีประสิทธิภาพ

บรรณานุกรม

โกวิทย์ พวงงาม. (2554). การปกครองท้องถิ่นไทย หลักการและมิติใหม่ในอนาคต. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

ดาวนภา เกตุทอง. (2563). การกระจายอำนาจสู่องค์กรปกครองท้องถิ่น. วารสาร มจร เพชรบุรีปริทรรศน์. 3(2).

พระณัฐวุฒิ พันทะลี และคณะ. (2565). ความเหลื่อมล้ำทางสังคมไทยในยุคชีวิตวิถีใหม่. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 กรกฎาคม-ธันวาคม.

ภูริวัจน์ ปุณยวุฒิปรีดา. (2561). ความเหลื่อมล้ำ : แนวคิด สถานการณ์ในประเทศไทย และแนวทางแก้ไข. วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์. 1(1).

สมชัย จิตสุชน. (2558). ความเหลื่อมล้ำในสังคมไทย: แนวโน้ม นโยบายและแนวทางขับเคลื่อนนโยบาย. รายงานวิจัย. กรุงเทพมหานคร: ธนาคารแห่งประเทศไทย.

อรอนงค์ ทวีปรีดา. (2559). การกระจายและความเท่าเทียมของโอกาสทางการศึกษาและบทบาทการใช้จ่ายของภาครัฐ. วิทยานิพนธ์เศรษฐศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
เผยแพร่แล้ว
2024-09-07