ประเพณียี่เป็งในล้านนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเพณียี่เป็งในล้านนา ผลการศึกษาพบว่า ประเพณียี่เป็ง ตรงกับวันเพ็ญเดือนสิบสองของภาคกลาง คือประเพณีลอยกระทง ในพงศาวดารโยนกและจามเทวีวงศ์ มีบันทึกว่าครั้งหนึ่งได้เกิดอหิวาตกโรคขึ้นในแคว้นหริภุญไชย ทำให้ชาวเมืองต้องอพยพไปอยู่เมืองหงสาวดีนานถึง 6 ปี เมื่อเดินทางกลับมาแค้วนหริภุญไชยได้ ได้แสดงความรำลึกถึงกันโดยการนำเครื่องสักการบูชา ธูป เทียนนำปล่อยลงในน้ำ เมื่อแสงไฟกระทบกับน้ำ เกิดเป็นเงาแสงเสมือนแสงพะเนียงไฟเป็นระยะดูเหมือนผีโขมด ที่ออกหากินในเวลากลางคืน ชาวล้านนาจึงเรียกตามตำนานโยนกและจามเทวีวงศ์ว่า “ประเพณีลอยโขมด” รูปแบบประเพณียี่เป็งในล้านนา มีการทำบุญตักบาตรอุทิศแด่บุพการี การปล่อยโคมลอยเพื่อบูชาพระเกศแก้วจุฬามณีและพลังความสามัคคีของคนในชุมชน การฟังเทศน์มหาชาติ แสดงถึงการรู้จักฟังสิ่งที่เป็นมงคลต่อชีวิตและการได้พบกัลยาณมิตรที่ดี การจุดประทีปโคมไฟ และการฟังธรรมอานิสงส์ประทีป แสดงถึงการบูชาสิ่งที่ควรบูชาตามความเชื่อและความศรัทธา