คติความเชื่อการสร้างพระเจ้าทันใจของชาวพุทธในล้านนา

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ข้อ คือ 1. เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของการสร้างพระเจ้าทันใจของชาวพุทธในล้านนา และ 2. เพื่อวิเคราะห์คติความเชื่อการสร้างพระเจ้าทันใจของชาวพุทธในล้านนา เป็นงานวิจัยเอกสาร ผลการวิจัยพบว่า ในสมัยพระนางจามเทวีนำพระพุทธศาสนามาวางรากฐานบนดินแดนล้านนาที่หริภุญชัยเป็นแห่งแรก ชาวล้านนามีศรัทธาเละเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา จึงได้สร้างวัดและพระพุทธรูปไว้เป็นที่เคารพสักการะแทนองค์สมเด็จพระสัมมา สัมพุทธเจ้า คติความเชื่อการสร้างพระเจ้าทันใจของชาวล้านนา พบว่าการสร้างพระเจ้าทันใจนั้น พระเจ้าทันใจนิยมสร้างเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัยและปางประทานพร พระเจ้าทันใจ หมายถึงพระพุทธรูปที่ใช้เวลาสร้างได้สำเร็จภายใน ๑ วัน จะเริ่มพิธีตั้งแต่เที่ยงคืนเป็นต้นไป จนสามารถสร้างองค์พระได้สำเร็จก่อนพระอาทิตย์ตกดินของวันถัดไป และสามารถทำพิธีพุทธาภิเษกได้ในเย็นอีกวันหนึ่ง การสร้างพระพุทธรูปนั้นมีขั้นตอนและพิธีกรรมที่ละเอียดซับซ้อน จึงเชื่อว่าเป็นเพราะพุทธานุภาพและอานุภาพแห่งเทพยดาจึงทำให้พิธีกรรมสำเร็จได้ภายใน 1 วัน นอกจากนั้นการสร้างพระเจ้าทันใจยังเป็นการทดสอบความพร้อมเพรียงของชุมชนได้อีกด้วย