อิทธิพลของความเชื่อที่มีต่อพระธาตุหริภุญชัยของชาวพุทธล้านนา
คำสำคัญ:
ความเชื่อ, พระธาตุหริภุญชัย, พระพุทธศาสนา
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอิทธิพลของความเชื่อที่มีต่อพระธาตุหริภุญชัยของชาวพุทธล้านนา จากการศึกษาพบว่า ชาวล้านนามีความเชื่อหลายประเภท เช่น ความเชื่อเรื่องผีสาง เทวดา ความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ ความเชื่อเรื่องโหราศาสตร์ จนเมื่อได้รับอิทธิพลจากพระพุทธศาสนา จึงมีความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องกรรม เรื่องบุญ-บาป สำหรับความเชื่อเรื่องพระธาตุนั้นเป็นความเชื่อที่ได้รับอิทธิพลมาจากพระพุทธศาสนาโดยตรง ชาวล้านนาเชื่อว่า พระธาตุเป็นสัญลักษณ์ของพระพุทธเจ้า พระธาตุหริภุญชัย เป็นพระธาตุสำคัญในล้านนา สร้างก่อนสมัยพระนางจามเทวี เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของคนที่เกิดปีระกา (ไก่) ชาวล้านนาได้เคารพนับถือและสักการะพระธาตุหริภุญชัยมาอย่างยาวนาน ทำให้เกิดอิทธิพลต่อสังคมในด้านต่างๆ คือ 1. ด้านวิถีชีวิต 2. ด้านสังคม 3. ด้านประเพณี วัฒนธรรม และ 4. ด้านเศรษฐกิจ
บรรณานุกรม
ขนิษฐา จิตชินะกุล. (2545). คติชนวิทยา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.
คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2558). ประวัติพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
. (2560). พระพุทธศาสนาเถรวาท. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ชวลิต สัยเจริญ. (2542). “อิทธิพลด้านคติความเชื่อเรื่องผีที่มีผลต่อรูปแบบสถาปัตยกรรมล้านนาในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่”. รายงานวิจัย. เชียงใหม่: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ดิเรก ก้อนกลีบ และคณะ. (ม.ป.ป.). ลำพูนสู่มรดกโลก. เชียงใหม่: หจก.ดารารัตน์การพิมพ์, ม.ป.ป.
ธนพร แตงขาว. (2548). “การศึกษาวิถีชีวิตและความเชื่อของชาวล้านนาจากจารึกล้านนา”.
วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เธียรชาย อักษรดิษฐ์. (2552). พิธีกรรมฟ้อนผี. เชียงใหม่: ธารปัญญา จำกัด.
นงเยาว์ ชาญณรงค์. (2536). ศาสนากับสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
บงกชรัตน์ เตชะไตรศักดิ์. (2541). ภูมิศาสตร์วัฒนธรรม. ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พระครูจิรธรรมธัช. (2557). พุทธศิลป์ไทย. ขอนแก่น: หจก. คลังนานาวิทยา.
พระศรีธรรมโสภณ (บรรณธิการ). (2550). สมุดภาพโบราณ วัดพระธาตุหริภุญชัย. เชียงใหม่: บริษัท สันติภาพแพ็คพริ้นท์ จำกัด.
พินิจ หาญพาณิชย์ และคณะ. (2555). ตามรอยเสด็จฯ จังหวัดลำพูน. ม.ป.ท.: ม.ป.พ..
เพิ่มศักดิ์ วรรลยางกูร. (2546). ชีวิตและวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: วังอักษร.
มณี พะยอมยงค์. (2537). ประเพณีสิบสองเดือนล้านนาไทย. เชียงใหม่: ส.ทรัพย์การพิมพ์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คส์พลับลิเคชั่นส์.
วิโรจน์ อินทนนท์. (2554). ความคิดล้านนา. ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
. (2549). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาในประเทศไทย. ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สงวน โชติสุขรัตน์. (2553). ประเพณีไทยภาคเหนือ. นนทบุรี: ศรีปัญญา.
สาคร สังฆนา. (2556). “ศึกษาวิเคราะห์พุทธพยากรณ์กับความเชื่อของสังคมไทย”. สารนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุรชัย จงจิตงาม. (2555). ล้านนา อาร์ตแอนด์คัลเจอร์. กรุงเทพมหานคร: มิวเซียมเพลส.
โสภา ชานะมูล. (2534). “ครูบาศรีวิชัย “ตนบุญ” แห่งล้านนา (พ.ศ.2421 – 2481)”. วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต. คณะศิลปศาสตร์: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุรชัย จงจิตงาม. (2555). ล้านนา อาร์ตแอนด์คัลเจอร์. กรุงเทพมหานคร: มิวเซียมเพลส.
คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2558). ประวัติพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
. (2560). พระพุทธศาสนาเถรวาท. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ชวลิต สัยเจริญ. (2542). “อิทธิพลด้านคติความเชื่อเรื่องผีที่มีผลต่อรูปแบบสถาปัตยกรรมล้านนาในอำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่”. รายงานวิจัย. เชียงใหม่: คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ดิเรก ก้อนกลีบ และคณะ. (ม.ป.ป.). ลำพูนสู่มรดกโลก. เชียงใหม่: หจก.ดารารัตน์การพิมพ์, ม.ป.ป.
ธนพร แตงขาว. (2548). “การศึกษาวิถีชีวิตและความเชื่อของชาวล้านนาจากจารึกล้านนา”.
วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาไทย. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เธียรชาย อักษรดิษฐ์. (2552). พิธีกรรมฟ้อนผี. เชียงใหม่: ธารปัญญา จำกัด.
นงเยาว์ ชาญณรงค์. (2536). ศาสนากับสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
บงกชรัตน์ เตชะไตรศักดิ์. (2541). ภูมิศาสตร์วัฒนธรรม. ภาควิชาภูมิศาสตร์ คณะศึกษาศาสตร์: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พระครูจิรธรรมธัช. (2557). พุทธศิลป์ไทย. ขอนแก่น: หจก. คลังนานาวิทยา.
พระศรีธรรมโสภณ (บรรณธิการ). (2550). สมุดภาพโบราณ วัดพระธาตุหริภุญชัย. เชียงใหม่: บริษัท สันติภาพแพ็คพริ้นท์ จำกัด.
พินิจ หาญพาณิชย์ และคณะ. (2555). ตามรอยเสด็จฯ จังหวัดลำพูน. ม.ป.ท.: ม.ป.พ..
เพิ่มศักดิ์ วรรลยางกูร. (2546). ชีวิตและวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: วังอักษร.
มณี พะยอมยงค์. (2537). ประเพณีสิบสองเดือนล้านนาไทย. เชียงใหม่: ส.ทรัพย์การพิมพ์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2542). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพมหานคร: นานมีบุ๊คส์พลับลิเคชั่นส์.
วิโรจน์ อินทนนท์. (2554). ความคิดล้านนา. ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์:มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
. (2549). ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนาในประเทศไทย. ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สงวน โชติสุขรัตน์. (2553). ประเพณีไทยภาคเหนือ. นนทบุรี: ศรีปัญญา.
สาคร สังฆนา. (2556). “ศึกษาวิเคราะห์พุทธพยากรณ์กับความเชื่อของสังคมไทย”. สารนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุรชัย จงจิตงาม. (2555). ล้านนา อาร์ตแอนด์คัลเจอร์. กรุงเทพมหานคร: มิวเซียมเพลส.
โสภา ชานะมูล. (2534). “ครูบาศรีวิชัย “ตนบุญ” แห่งล้านนา (พ.ศ.2421 – 2481)”. วิทยานิพนธ์ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต. คณะศิลปศาสตร์: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุรชัย จงจิตงาม. (2555). ล้านนา อาร์ตแอนด์คัลเจอร์. กรุงเทพมหานคร: มิวเซียมเพลส.
เผยแพร่แล้ว
2022-12-30
