พระคิลานุปัฏฐาก : การสังคมสงเคราะห์ในพระพุทธศาสนา

  • พระครูสถิตพัฒนโสภณ ฐิตโสภโณ หน่วยอบรมประชาชนประจำตำบลทาขุมเงิน จังหวัดลำพูน
คำสำคัญ: พระคิลานุปัฏฐาก,, สงคมสงเคราะห์, พระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเกี่ยวกับพระคิลานุปัฏฐากในฐานะที่เป็นการสงเคราะห์ในพระพุทธศาสนา จากการศึกษาพบว่า สาธารณะสงเคราะห์ในพระพุทธศาสนามีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล โดยมีพระพุทธเจ้าเป็นแนวทางแห่งการสงเคราะห์เวไนยสัตว์ พระสงฆ์จึงมีภาระหน้าที่สำคัญที่ต้องการสงเคราะห์ประชาชนเพื่อให้พ้นจากความทุกข์ ฉะนั้น การสาธารณะสงเคราะห์จึงถือเป็นกิจของพระสงฆ์ด้วย หนึ่งในงานด้านสงเคราะห์สงเคราะห์ของพระสงฆ์คือพระคิลานุปัฏฐาก ที่ได้ดำเนินงานตามกรอบของมหาเถรสมาคม ผ่านรูปแบบการทำกิจกรรมสาธารณะประโยชน์คือ 1) การดำเนินกิจการเพื่อช่วยเหลือเกื้อกูล 2) การช่วยเหลือเกื้อกูลกิจการของผู้อื่นซึ่งเป็นไปเพื่อการ 3) การช่วยเหลือเกื้อกูลสถานที่อันเป็นสาธารณสมบัติ และ 4) การช่วยเหลือเกื้อกูลประชาชนทั่วไป

บรรณานุกรม

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2561). คู่มือแนวทางการส่งเสริมสุขภาพดี ชะลอชรา ชีวายืนยาว (Health Promotion & Prevention Individual Wellness Plan). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.

ชมรมกัลยาณธรรม. (2554). พระพุทธองค์ทรงเป็นนักวิทยาศาสตร์ของโลกและสาระสำคัญในพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร: บริษัทขุมทองอุตสาหกรรมและการพิมพ์จำกัด.

จงจิตต์ โศภนคณาภรณ์. 2553). สวัสดิการสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

นงลักษณ์ เทพสวัสดิ์. (2540). ทฤษฎีและการปฏิบัติงานสังคมสงเคราะห์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2543). พจนานุกรมศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาฬาลงการณราชวิทยาลัย.

พระวิชิต ธมฺมรโต” (2560). การดูแลภิกษุอาพาธในโรงพยาบาล. นนทบุรี: ญาณภาวัน.

พระศักดิธัช สํวโร. (2561). “รูปแบบและกระบวนการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายตามแนว พระพุทธศาสนาของประชาชนในจังหวัดแพร่”. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

. (2565). “สุขภาวะพระสงฆ์: การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างสุขภาวะตามแนววิถีพุทธ โดยการบูรณาการสาธารณสุขชุมชนเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีในภาคเหนือตอนบน”. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์. 9 (2) : บทคัดย่อ.

พระอธิการเฉลิม กนฺตสาโร. (2565). “พระคิลานุปัฏฐาก: บทบาทการดูแลสุขภาวะพระสงฆ์”. วารสารวิจัยวิชาการ. 5 (2) : 277.

สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2554). พระไตรปิฎกฉบับสำหรับประชาชน ย่อความจากพระไตรปิฎก ฉบับภาษาบาลี 45 เล่ม. พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.). (2562). ธรรมนูญสุขภาพแห่งชาติ พุทธศักราช 2560. พิมพ์ครั้งที่ 6. นนทบุรี: บริษัท โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าท์ จํากัด.

สำนักอนามัยผู้สูงอายุ กรมอนามัย. (2561). คู่มือแนวทางการอบรมหลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก.
สำนักอนามัยผู้สูงอายุ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

อุมาพร นิ่มตระกูล และ พระวิสิทธิ์ ฐิตฺวิสิทฺโธ. (2564). “พฤติกรรมสุขภาพของพระสงฆ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพจากพระคิลานุปัฏฐากสู่พระนักสื่อสารในเขตสุขภาพที่ 1”. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา. 11 (1) : 33
เผยแพร่แล้ว
2022-12-30